Haar leven kende nogal wat tegenslag, maar Joke liet de moed nooit zakken. “Een sterke en avontuurlijke vrouw die altijd bezig is en zich makkelijk aanpast aan veranderende omstandigheden”, zo typeert dochter Marianne haar moeder. “Omdat we thuis vroeger niks te makken hadden, ging zij werken. Maar zodra wij uit school kwamen, was zij er voor ons. Ze kookte, deed spelletjes en nam ons mee op fietsvakanties naar haar geliefde Engeland. Mijn moeder was er altijd. Dankzij haar zijn mijn broer, zus en ik goed terechtgekomen.”

 

Bijna tien jaar geleden verhuisde Joke vanuit Zeist naar Maarheeze. Joke had intussen kennis gekregen aan Peter, een Engelsman die getuige was geweest bij haar huwelijk in Engeland. Het stel reisde op hoge leeftijd regelmatig tussen Engeland en Nederland: zes weken hier en zes weken daar was hun ritme. Haar idee was: dan kan mijn dochter op mijn post, mijn planten en het huis passen als ik naar Engeland ga.

Dochter Marianne, die in dezelfde straat woont, zag haar de laatste jaren geestelijk langzaam achteruitgaan. “Op een gegeven moment ging het niet meer. Mijn moeder verdwaalde regelmatig. Ze was enorm vitaal, verliet lopend haar huis en bleef maar lopen. Van Maarheeze, via Sterksel naar Leende. Om vervolgens halverwege over het spoor terug naar huis te willen gaan. Tot drie keer toe moest het treinverkeer voor haar worden stilgelegd. Omdat ze niet meer wist waar ze was, bracht de politie haar regelmatig weer terug naar huis.”

 

 

‘Ze lacht altijd’

 

Die zorgen zijn nu gelukkig voorbij. Na een moeizame aanloop - Joke weigerde te verhuizen en haar zelfstandigheid op te geven - heeft zij haar draai volledig gevonden in zorgcentrum Eeghelshoeve in Someren. Het besef van plaats en tijd mag dan zijn verdwenen, ze kent de mensen die dicht bij haar staan en beschrijft fragmenten uit haar rijke leven. Haar tijd aan de HBS: “heel bijzonder voor een vrouw in die tijd.” Haar werk als verpleegkundige. “Zorgen is mijn ding, daar word ik blij van.” Die vakantie in haar eentje, liftend naar Parijs.

Of die verre reis naar Nepal: “Als de geiten over die wiebelbrug met planken - die af en toe ontbraken - konden lopen, dan moest ik dat toch ook wel kunnen!”

 

Binnen haar kleinschalige woonvoorziening in Someren voelt de geboren Haagse zich volledig op haar gemak. Ze zegt het zelf met volle overtuiging: “Ik ben gelukkig.” Haar dochter Marianne ziet het aan de foto’s die ze bijna dagelijks krijgt toegestuurd van het verzorgend personeel. “Ik zie mijn moeder altijd lachen. Ze vindt alles leuk en doet overal aan mee. Er zijn zóveel activiteiten, het is ongelooflijk wat er voor de bewoners wordt georganiseerd. Of ik er nou ben of niet, ze heeft het hier naar haar zin. Daar word ik blij van, dat geeft mij heel veel rust. Ook mijn zus in Engeland geniet op deze manier volop mee.”

 

Leven zoals thuis 

Minstens zo belangrijk vindt Marianne het dat haar moeder in Eeghelshove het leven kan leiden waar zíj gelukkig van wordt. “De bewoners zitten niet in een kring rond de tafel, maar doen hun eigen ding. Mijn moeder vindt het fijn om te puzzelen en de krant te lezen. En om te zorgen. Opruimen, afwassen, de vuilnis wegbrengen, ze pakt alles aan. Als iemand verdrietig is, staat zij ernaast om te troosten. Dat zorgen zit er gewoon in.”

 

Als het mooi weer is, zit ze buiten. Of beter gezegd: dan helpt ze mee in de tuin. Joke lacht: “Als kind wilde ik altijd tuinarchitect worden. Ik vind het heerlijk om te tuinieren. Je ziet waar je mee bezig bent en het knapt er altijd van op. Ik doe nog steeds de tuin bij mijn dochter.”

 

Ook in de diepe herfst treedt Joke het leven met humor tegemoet. Alzheimer is vervelend maar niet onoverkomelijk, vindt ze. “Het voordeel van dementie is dat je niet alleen de mooie, maar ook de vervelende dingen vergeet.”

Om het vertrouwde gevoel van thuis levend te houden stapt ze regelmatig op de digifiets. Een speciale hometrainer waarmee ze virtueel door Maarheeze en zelfs tot in de achtertuin van haar dochter kan fietsen.

 

Maar natuurlijk gaat er niets boven het echte, fysieke contact. En dus komt Marianne met grote regelmaat naar Someren om haar moeder op te halen. Thuis in Maarheeze drinken de twee gezellig koffie, als vanouds, en werken ze samen in de tuin. “Aan het einde van de dag breng ik mijn moeder weer naar Eegelshoeve. In de auto zegt ze altijd hetzelfde. ‘Dankjewel voor de fijne middag. Maar waar ik nu naar toe ga, is het ook gezellig.’ Hoe mooi is dat!”

 

Tekst geschreven door Bas Poell
Fotografie door Marieke Zentjes